Chichicastenango was ooit een belangrijk centrum van de Quiché Maya indianen. Nog altijd is het bergdorp een belangrijke marktplaats en ontmoetingsplek voor Maya uit de wijde omgeving.
Op de 400 jaar oude trappen van de Sint Thomas kerk stallen Maya vrouwen bloemen uit. Ze steken wierrook aan. De deuren van de witte kerk staan op een kier. Het is zondag, net na zonsopgang, in het Chichicastenango. Het ligt in het noordwesten van Guatemala, niet ver van Lago Atitlán.
Kraampjes
Er hangt nog mist over het bergdorpje. De rode dakpannen van de huisjes zijn daardoor moeilijk te zien. Het is fris op zo'n 2000 meter hoogte. De vrouwen duiken diep weg in hun felgekleurde kleden.
Een dag eerder kwamen ze, net als op woensdagavond, vanuit alle dorpen in de omgeving aangelopen. Kleden met hun koopwaar op de rug. Stokken onder de arm. Het was al bijna donker toen ze aankwamen. Ze zochten hun plekje, warmden op een vuurtje hun avondmaaltijd op. Ze sliepen daar op straat, onder de kille sterrenhemel.
Vlak voor zonsopgang kwamen ze in beweging. Binnen no-time bouwden ze met de meegebrachte stokken hun kraampjes op. Alle steegjes van het 10.000 zielen tellende dorpje veranderden in marktplaatsen.
Grootste markt van Midden-Amerika
Als het werkelijk licht is, hebben ze al hun waar uitgestald. Kerktrappen, straten en vele pleinen vol. Chichicastenango is de grootste traditionele markt van Midden-Amerika.
Je doet er goed aan om vroeg op te staan. Om meteen na het krieken van de dag op pad te gaan. Dan zijn de bussen toeristen nog niet gearriveerd. Dan heb je de markt nog voor jezelf.
Want Chichicastenango is toeristisch. De inwoners van het dorp doen verwoedde pogingen vast te houden aan hun oude cultuur en gebruiken. Dat zijn ze aan de roemruchte geschiedenis van het bergdorp verplicht. Chichicastenango was altijd een belangrijk centrum van de Quiché Maya.
Shoppen
Waar markten zijn, daar zijn souvenirs. En waar souvenirs zijn, zijn ook toeristenbussen. Ze overspoelen de markt in de late ochtend. Het zijn er simpelweg te veel om te negeren.
Of je moet al zijn uitgeshopt. Dat is misschien nog wel het beste idee. Kijk vroeg in de ochtend rond en neem op het drukst van de dag een uitgebreide lunch. Het liefst ergens op een terras. Want veel toeristen of niet, het gekrioel op de markt is een fascinerend schouwspel.
Ga weer op pad naarmate de middag vordert. De beste tijd om een koopje op de kop te tikken is vlak voor het afbreken van de markt. Verkopers willen hun spullen dan liever kwijt voor wat minder geld dan dat ze alles weer terug moeten zeulen naar hun dorp.
Schillen
De markt is als het ware in schillen opgebouwd. Hoe meer je naar de kern toeloopt, hoe minder toeristisch de markt wordt. De buitenste, meest in het oog springende schil vormt de honing waarop de buitenlanders afkomen: prachtige houtsnijwerken, maskers, stenen Maya beeldjes, panfluiten en bontgekleurde kleden.
Binnenin de markt verkopen marktlui zaken die de Guatemalteken zelf nodig hebben: fruit, zeep, kleding, specerijen en speelgoed.
Blijf ook na afloop van de markt in Chichicastenango. Dan zie je de afbouw van de markt. De marktlui die afdruipen. De plotselinge rust die weer neerdaalt over het dorp, tot de volgende donderdag of zondag. De mist die langzaam weer bezit neemt van de rode daken.
Wat is er te doen in Chichicastenango?
- Bezoek de markt van Chichi op donderdag of zondag en ga ook naar het binnenste gedeelte. Hier, in het hart van de markt, staan de eetstalletjes. Eet de tortillas die de vrouwen met veel lawaai tortillas staan te bakken.
- Afdingen hoort bij de markt. Een goede manier om erachter te komen of er een redelijke prijs geboden wordt is door weg te lopen en te doen alsof je niet meer geïnteresseerd bent. Als de verkoper je laat lopen, dan heeft hij zijn beste prijs gegeven.
- Het kerkhof van Chichicastenango ziet er fleurig uit. Alle graftombes zijn beschilderd met felle kleurtjes. Ga hier echter niet (alleen) heen, aangezien begraafplaatsen bekend staan om de vele berovingen die er plaatsvinden.
- Bekijk de Santo Tomás kerk. Deze katholieke kerk wordt gebruikt voor allerlei mayarituelen. De trappen liggen vol bloemen en het ruikt naar wierook. Gebruik niet de voordeur, deze is alleen voor belangrijke kerkleden bestemd.
- Bovenop een heuvel vlakbij Chichicastenango staat de Pascual Abaj, een heilig altaar van misschien wel duizenden jaren oud. Beklim deze heuvel alleen in een grote groep, om het risico op berovingen te verkleinen.
