Wanneer de Spaanse kolonisten het Amerikaanse continent eind vijftiende eeuw binnenvallen, betekent dat definitief het einde van de traditionele Maya beschaving. Geschriften worden verbrand, steden geplunderd en de inwoners massaal omgebracht. Bovendien zijn de Maya's niet opgewassen tegen de ziektes die de kolonisten meebrengen naar de Nieuwe Wereld.
'Land in zicht!' schreeuwt een matroos op het schip van kapitein Christoffel Columbus. Op 12 oktober 1492 zetten de Europese zeevaarders voor het eerst voet aan wal in de Nieuwe Wereld. Columbus is blij en opgelucht. Hij denkt een nieuwe route naar Azië gevonden te hebben. In werkelijkheid zijn de Spaanse veroveraars, ofwel conquistadores, terechtgekomen op het continent van de Inca's, de Maya's en de Azteken.
ZELF NAAR Guatemala?
Bekijk alle 24 reizen om de rondreis Guatemala van je dromen te vinden
De Nieuwe Wereld
Bij aankomst roept Columbus direct enkele eilanden in de Caribische Zee uit tot Spaans bezit. De reizen die daarop volgen staan in het teken van goud, macht en status. Aan de kust worden handelsposten gevestigd. Met een klein leger trekken de conquistadores steeds verder het binnenland in.
Binnen korte tijd komt heel het Amerikaanse continent onder gezag van de verschillende Europese grootmachten te staan. Aan het einde van de zestiende eeuw heeft Spanje heel Midden-Amerika en een groot deel van Zuid-Amerika in bezit genomen. Portugal beheerst het huidige Brazilië en de Engelsen veroveren steeds meer land op het noordelijke continent.
De onverwachte ontdekking van Columbus betekent een keerpunt in de wereldgeschiedenis.
Paarden, zwaarden en ziektekiemen
De Maya's, de oorspronkelijke bewoners van Midden-Amerika, zijn niet opgewassen tegen de paarden, zwaarden en ziektekiemen van hun veroveraars. Ze worden te werk gesteld op plantages en massaal uitgebuit. Weinigen weten te overleven.
De belangrijkste doodsoorzaak zijn niet de wapens van de Spanjaarden, maar de bacteriën en virussen die ze meebrengen. Het immuunsysteem van de indianen blijkt niet bestand tegen de besmettelijke ziektes uit de Oude Wereld. Vaak hebben de ziektekiemen de inheemse stammen al bereikt voordat de Spanjaarden überhaupt in de buurt zijn.
Omdat de indianen bij bosjes neervallen, halen de kolonisten slaven uit Afrika. Zij moeten werken op de plantages in het Caribische gebied. Geschat wordt dat meer dan negentig procent van de totale inheemse bevolking van het Amerikaanse continent is overleden aan ziektes als griep, tyfus, pokken en hepatitis.
Einde koloniale tijd
De inheemse bevolking wordt niet alleen verdreven van hun eigen grond en verplicht te werken op de plantages. Ze wordt ook gedwongen de Spaanse taal, religie en gewoonten over te nemen. De katholieke kerk speelt hierin een belangrijke rol.
De conquistadores brengen weinig vrouwen mee naar het nieuwe continent. Daardoor ontstaan relaties tussen de Spaanse kolonisten en de inheemse en Afrikaanse slaven. Aan het einde van de koloniale periode is de meerderheid in Latijns-Amerika van gemengde afkomst. Deze culturele diversiteit is nog steeds duidelijk merkbaar in de huidige samenleving.
In Midden-Amerika wonen nog enkelen miljoenen Maya's. Hoewel zij zich sterk verbonden voelen met de gebruiken en tradities van hun voorouders, is de meeste kennis van de cultuur verloren gaan.
Lees hier meer over de moderne Maya's.
