Tikal staat lang niet altijd in het rijtje van Machu Picchu en Chichén Itza. Toch is het de mooiste Maya stadsruïne ter wereld. Middenin het oerwoud, lastig bereikbaar en dus minder bekend.
De ruïnes van Tikal zijn historisch erfgoed. Monumentaal. En tegelijkertijd voelt het alsof je door een echte stad loopt. Een stad met pleinen, met reusachtige tempels. Nog bijna geheel intact. Middenin het oerwoud staat de verlaten stad die gek genoeg nog altijd leeft. Sinds 1996 weer vinden er weer religieuze Maya diensten plaats. Tikal was de stad die in de vijfde én achtste eeuw Midden-Amerika regeerde.
ZELF NAAR Guatemala?
Bekijk alle 23 reizen om de rondreis Guatemala van je dromen te vinden
Piramidetempels
Boven het dichte oerwoud steken twee antieke piramides uit. De tempels I en III. Alsof zij hun stenen nekken uitrekken tot vlak boven de eveneens oeroude bomen. Ze kijken elkaar aan. Hun trappen zijn naar elkaar toegedraaid.
In de verte zie je nog een andere tempel vanaf het oostelijke uitkijkpunt. Tempel IV. Bijna zeventig meter hoog. De rest van de stad ligt verborgen onder het groen.
Het is deze ligging, midden in het oerwoud die Tikal onderscheidt van de Maya ruïnes in Mexico. De meeste pleinen en tempels mogen dan van hun begroeiing zijn ontdaan, je voelt je door de jungle omringt. Je ruikt de mossen. Je voelt de dauw. Je hoort apen van boom tot boom slingeren. Jaguars grommen naar elkaar in het ochtendgloren. Toekans vliegen over.
Macht door de speer
Ruïnes als Chichén Itza in Mexico zijn open. Kaal. Ze voelen wat gemaakt aan. In Tikal heb je het gevoel dat je rondloopt in de ruïnestad zoals die in 1848 werd aangetroffen. Op veel plekken zijn piramides en andere bouwwerken expres maar half of zelfs helemaal niet opgegraven.
Toch is de omvang van de vroegere Maya stad evident. De bouw startte al in het jaar 700 voor Christus. Het centrale plein kreeg zijn contouren rond het jaar nul. De eerste van de bewaard gebleven tempels verrezen in de vijfde eeuw na het jaar nul.
Renaissance
In die eeuw bouwde Tikal haar macht snel uit. Een nieuwe oorlogstactiek hielp daarbij. De Maya van Tikal ontwikkelden de speer. Daarmee creëerden zij een soort luchtmacht.
Tot de zevende eeuw had geen enkel leger hier een antwoord op. Het inwonertal van Tikal steeg tot een voor die tijd ongekende omvang: 100.000 zielen.
De grootste bouwwerken, zoals de in het oog springende tempel I, stammen uit de achtste eeuw. Tikal beleefde toen een renaissance en trok opnieuw de macht in Midden-Amerika naar zich toe.
Middenin de jungle
De ligging van de ruïnes middenin de jungle heeft ook zijn nadelen. Zo ben je bijvoorbeeld even onderweg om er te komen. Overnachten kan alleen in simpele accommodatie in het oerwoud zelf. En het grootste deel van het jaar is er heet en nat. Een ideaal habitat voor muggen.
Het houdt het massatoerisme op afstand. Fijn voor degenen die de reis er wel voor over hebben. Het voorkomt filelopen in de jungle. Maar het gaat wel ten koste van de roem.
Machu Picchu en Chichén Itzá werden in 2007 bijvoorbeeld uitgeroepen tot twee van de zeven moderne wereldwonderen.
Tikal prijkte niet eens op de longlist. En dat terwijl de grootste tempel in Tikal toch ruim twee keer zo hoog is als het centrale bouwwerk Chichén Itzá. Maar je hebt bij een publieksstemming nu eenmaal weinig kans, als niet veel mensen je ruïnes hebben bezocht.
Wat is er te doen in rond de ruïnes van Tikal?
- Een aantal jaren terug mocht je 's nachts overnachten op de tempel, tegenwoordig gaat het park pas om 6.00 uur open. Ga ook niet stiekem toch eerder het complex in.
- Zorg dat je bij het park bent als het opent en beklim tempel VI. Terwijl brulapen en papegaaien de lucht vullen met geluiden trekt langzaam de mist weg. Dan zie je het beroemde uitzicht op twee tempels die met hun kruinen boven het groene woud uitsteken.
- Om 's ochtends op tijd bij het park te zijn en de grote groepen voor te zijn is het verstandig vlakbij het park te overnachten. Er zijn een aantal lodges en campings vlakbij de ingang.
- Tikal is heet en vochtig. Ga dus 's middags even het park uit om in de schaduw te rusten. Je kaartje is geldig voor de hele dag, dus in de namiddag loop je zo weer terug het park in om van de bouwwerken te genieten in een oranje gloed.
- Tegenwoordig mogen niet alle tempels van Tikal beklommen worden. Bij tempel V leidt een lange houten trap tot de top. Wie hoogtevrees heeft kan de tempel beter niet beklimmen, maar het uitzicht is prachtig.
