Bob Marley is zonder twijfel de beroemdste Jamaicaan uit de geschiedenis. Dit is geen toeval. Muziek is niet slechts vermaak op Jamaica. Het is een essentieel onderdeel van het leven.
Weinig landen roepen zoveel associaties op met muziek als Jamaica. Niet alleen de legendarische Bob Marley, maar ook hedendaagse sterren als Beenie Man, Sizzla, Sean Paul en Elephant Man genieten wereldwijde faam.
Van de rauwe straten van Kingston tot de rastafari's op tropische stranden, ritme zit in het bloed van elke Jamaicaan.
Rocksteady ska
Jamaica is een complexe mix van culturen, ieder met hun eigen muziek. Het is de samensmelting van al die muziekstromingen die Jamaica haar wereldberoemde rijke muziekcultuur verschafte.
Met de komst van de radio in de jaren vijftig kwamen de Jamaicanen in contact met rhythm & blues uit New Orleans. Zij mixten deze buitenlandse muziek met hun eigen mento-muziek en een nieuwe stijl was geboren: ska.
Aanvankelijk was ska puur instrumentaal. Maar op een gegeven moment probeerden DJ's over de beats heen te zingen en te spreken.
Vanaf 1962, als Jamaica onafhankelijk wordt en de levenskwaliteit verslechtert onder invloed van de economische achteruitgang, beginnen zij hun onvrede te uiten in een tragere vorm van ska: rocksteady.
Bob Marley
Eind jaren zestig waren beide muziekstromen echter uitgeput. De Jamaicanen gingen op zoek naar iets nieuws. Ze koppelden rocksteady aan het traditionele ritme van de mento, en reggaemuziek was geboren.
Bob Marley ontpopte zich in de jaren zeventig al snel tot boegbeeld van dit nieuwe muziekgenre. Reggae werd wereldwijd een metafoor voor enerzijds ontspannende muziek. Maar wel relaxmuziek met een politiek-maatschappelijk boodschap.
Overal ter wereld vinden de teksten en melodieën van Marley tot op de dag van vandaag aansluiting.
Rastafari
Met hun lange baarden, roodgeelgroene mutsen, dreadlocks en algehele relaxedheid zijn de rastafari's op Jamaica niet te missen.
De rastafari's of rasta's zijn minder laidback dan je misschien zou denken. De grondlegger van de beweging, Marcus Garvey, was een activist die in de jaren twintig en dertig de discriminatie van zwarten op Jamaica en in de Verenigde Staten aan de kaak stelde.
Rastafari is niet zozeer een geloof, maar een ideologie. Rasta's zien Ethiopië als het beloofde land en de westerse wereld als het kwaad. De Bijbel vormt het uitgangspunt, maar niet de Bijbel zoals deze door de blanken is geïnterpreteerd. Rasta's beschouwen die lezing als een grote leugen.
Toch zijn rasta's niet agressief. Ze uiten zich vooral in muziek, poëzie en dans. Het aantal actieve rasta's op Jamaica wordt geschat op meer dan honderdduizend, maar het aantal sympathisanten is vele malen groter.
Dancehall
De een vindt het fantastisch, de ander verschrikkelijk. Dancehall of raggamuffin is een muziekstijl die extreme reacties oproept. De opzwepende beats en soms behoorlijk aanstootgevende, vaak homofobe, teksten veroveren echter langzaam de rest van de wereld.
Artiesten als Sean Paul, Elephant Man en Sizzla zijn de bekendste ambassadeurs van de stroming, die zich nog het beste laat omschrijven als een combinatie van reggae, hiphop en calypso.
Op Pasa Pasa, het befaamde straatfeest op woensdagavond in Kingston, is het een en al dancehall dat de klok slaat. De dames zijn schaars gekleed, de heren behoorlijk opgezweept en de heupen gaan los. Een onvergetelijke ervaring. Als je durft tenminste.
