Chichén Itzá is de beroemdste en best gerestaureerde Maya stad op het Mexicaanse schiereiland Yucatán. Ooit was het een centrum van de Maya cultuur, nu is het dé plaats om je te verdiepen in de bouwstijl en cultuur van de Maya en de Tolteken. Oorlog en overheersing maakten dat de culturen van deze twee indianenvolken zich in Chichén Itzá vermengden.
De stad werd in 1850 door archeologen ontdekt. Sinds 1988 staat Chichén Itzá op de UNESCO Werelderfgoedlijst. In 2006 werd de stad zelfs gekozen tot één van de zeven nieuwe wereldwonderen. Chichén Itzá is met Machu Picchu in Peru de bekendste indianenruïne ter wereld. Vooral de Maya tempel El Castillo is wereldberoemd.
ZELF NAAR Mexico?
Bekijk alle 54 reizen om de rondreis Mexico van je dromen te vinden
Aan de monding van het heilige meer
Chichén Itzá ligt aan de rand van de 180 kilometer brede hicxulub krater, veroorzaakt door de meteorietinslag die naar alle waarschijnlijkheid 65 miljoen jaren geleden een einde maakte aan het bestaan van dinosauriërs.
Als resultaat van deze enorme explosie zijn er in het gebied ondergrondse meren ontstaan. Vlakbij Chichén Itzá komt één daarvan aan de oppervlakte. De Maya dachten dat deze bron toegang bood tot de mystieke onderwereld.
Aan dit heilige meer dankt Chichén zijn naam. Chén betekent 'bron'. En Chi is 'mond'. Chichén betekent dus: aan de monding van de bron. Itzá verwijst naar de etniciteit van de eerste Maya bewoners van de stad.
El Castillo
Het bekendste gebouw in Chichén Itzá is de Tempel van Kukulcán, ofwel El Castillo. De 25 meter hoge piramide waarop deze tempel is gebouwd, beeldt op ingenieuze wijze de Maya kalender uit.
Vooral eind maart en september trekt El Castillo veel belangstelling. Dan werpen de hoeken van de piramideterrassen in de namiddagzon hun schaduwen van boven naar beneden over de noordelijke trappen van het bouwwerk.
Afdalende slang
Het lijkt dan net of een slang de trap afkronkelt. De schaduwen symboliseren de afdaling van Kukulcán, de god van de elementen, vanuit de tempel naar de aarde. Kukulcán wordt altijd voorgesteld als een gevederde slang.
De schaduwafdaling duurt drie uur en 22 minuten. Op 20 en 21 maart en 22 en 23 september is de slang het best te zien. In de weken eromheen is de afdaling al een stuk minder duidelijk.
De Maya bouwden El Castillo rond het jaar 800. Ruim 200 jaar later namen de Tolteken uit Centraal-Mexico Chichén Itzá in. Zij voegden hun versieringen toe aan de tempel. De constructie die de schaduwslang creëert is een uitvinding van de Tolteken, en dus niet van de Maya.
Observatorium
Er is echter meer te zien in Chichén Itzá dan El Castillo. In de oude stad zijn bijvoorbeeld acht sportvelden. De Maya gebruikten die voor hun balspellen.
Ook de Tempel van de Jaguar en het Slakkenhuis zijn bijzonder. Dit laatste bouwwerk diende waarschijnlijk als observatorium van waaruit de Maya de zon en de sterren bestudeerden.
Edward Thompson
In de veertiende eeuw verlieten de Maya en Tolteken Chichén Itzá voorgoed. De stad was al eerder in verval geraakt toen een Maya leider het politiek centrum van zijn rijk verplaatste naar een andere stad.
Rond 1900 kocht de Amerikaanse Harvard-professor Edward Thompson het stuk land met Chichén Itzá voor slechts 75 dollar.
Hij begon het ondergrondse meer uit te baggeren. Naast skeletten viste hij talloze sieraden en andere attributen op, sommige zelfs afkomstig zo ver weg als het hedendaagse Colombia.
Wat is er te doen rond Chichén Itzá?
- Wanneer je naar Chichén Itzá gaat moet je zeker de Tempel van Kukulcán bekijken. Deze piramide van 25 meter wordt ook wel El Castillo genoemd en beeld de Maya kalender uit.
- Voor wie de meer afgelegen ruïnes wil zien in Chichén Viejo is het handig om een gids te huren. De ruïnes liggen verstopt in de bossen en zijn nog niet gerestaureerd.
- Op zes kilometer van de ruïnes van Chichén Itzá vind je de Grutas de Balankanché. Deze grotten werden door de Maya's gebruikt tijdens hun offers en is nu te bezoeken. Houdt er wel rekening mee dat hier veel toeristen komen.
- Net boven Chichén Itzá ligt het dorpje Izamal. Door de Maya's werd Izamal gebruikt om de god Itzamná en de zonnegod Kinich-Kakmó te eren. Tegenwoordig is het een rustig provinciaals dorpje, waar nog steeds paardenkoetsjes de straten domineren.
- Chichén Itzá is goed te bezoeken zonder gids. Maar wil je wat meer weten over de geschiedenis van de Maya's en de oorsprong van de gebouwen, dan is het toch aan te raden iemand mee te nemen die er veel van weet.
